Artikel over magnesium – 30 maart 2018 verschenen in de wetenschapsbijlage E=MC2 van de Holland Media Combinatie.
De bijlage is onderdeel van het Leidsch Dagblad, Haarlems Dagblad, Noord-Hollands Dagblad, IJmuider Courant en Gooi en Eemlander
Aantal woorden: 1000
Leestijd: 8 minuten
Auteur: Sybylle Kroon
Gezond eten is goed voor lichaam en geest. Toch krijgen we van sommige vitaminen en mineralen te weinig binnen, zoals magnesium. Dit mineraal speelt een essentiële rol bij honderden processen in ons lijf. Lange tijd leidde magnesium een rol op de achtergrond. Tegenwoordig staat het vergeten mineraal meer in de belangstelling.
Life essential
Afgelopen februari werd magnesium op de Nationale Gezondheidsbeurs uitgeroepen tot mineraal van het jaar 2018. “Leuk, maar dat wisten wij allang”, reageert Jaap van Slooten, directeur van Zechsal in Veendam. Zijn bedrijf ontwikkelt sinds 2010 producten met magnesiumchloride (MgCl2), afkomstig uit de Groningse bodem. Inmiddels zijn ze een kenniscentrum op het gebied van magnesium en wordt het Groninger bedrijf veel geconsulteerd door bedrijven, zorginstellingen en particulieren uit binnen- en buitenland. “Magnesium is de moeder der supplementen”, stelt Van Slooten. Het mineraal is essentieel voor het functioneren van onze spieren, de opbouw van onze botten, de zenuwprikkelgeleiding en het ritme van ons hart. Het is bovendien een ontstresser, het zorgt voor ontspanning van lichaam en geest. “Magnesium is een life essential, net als zuurstof en water. En eigenlijk zou het net zo normaal moeten zijn. Maar dat is het niet en dus is alle aandacht voor het belang van dit essentiële mineraal welkom”.
De banaan van Björn Borg
Magnesium krijg je via voeding binnen, maar vaak is dat niet voldoende. Van Slooten: “In de banaan die Björn Borg in de pauzes van zijn tenniswedstrijden at, zat veel meer magnesium dan de banaan die Roger Federer tegenwoordig eet. Maar ook in groente is het magnesiumgehalte de afgelopen decennia behoorlijk gedaald. Daarnaast is ons eetpatroon veranderd, we eten over het algemeen vetter en zoeter dan bijvoorbeeld honderd jaar geleden. Maar ook zaken als stress en medicatie, bijvoorbeeld maagzuurremmers, dragen bij aan een magnesiumtekort.”
Lichamelijk en geestelijk
Een magnesiumtekort kan zich op tientallen manieren manifesteren. Vermoeidheid, hoofdpijn, stijve spieren, kramp, slapeloosheid, rusteloze benen, overmatig transpireren zijn nog maar een paar van de aandoeningen waar je last van kunt krijgen. Dat heeft ook te maken met de verhouding tussen calcium en magnesium op celniveau. Calcium zorgt voor aanspanning van spiercellen en magnesium voor de ontspanning. Als er geen balans tussen die twee mineralen is, kan een teveel aan calcium ertoe leiden dat de spiercellen te veel zijn aangespannen, met alle gevolgen van dien. Ook mentaal kunnen er problemen voordoen, zoals overgevoeligheid, verwarring, depressie en vergeetachtigheid. Extra magnesium kan bijdragen aan het voorkomen van deze klachten, maar ook het herstelproces bevorderen. Zo is bijvoorbeeld magnesium met succes ingezet als een natuurlijk alternatief voor vaak zware medicatie bij kinderen met ADHD.
Magnesium uit Groninger bodem
De magnesiumchloride die bedrijven zoals Zechsal gebruiken om er functionele, alledaagse producten zoals olie, gel, deodorant, crème en badkristallen mee te maken, wordt gewonnen uit de bodem in Groningen. In Tripscompagnie bij Veendam, om precies te zijn. De bron ligt op zestienhonderd meter diepte: de tweehonderdvijftig miljoen jaar oude Zechsteinzee. Uit diverse onderzoeken blijkt dat dit – voor zover bekend – de zuiverste bron ter wereld is. Zuiverder dan bijvoorbeeld de Dode Zee, omdat het niet blootstaat aan vervuiling en zure regen. Bovendien komt het Oost-Groninger magnesium in hogere concentraties voor. Het bedrijf Nedmag wint het magnesium uit de mijn in Tripscompagnie. Bijna alles (98%) wordt industrieel verwerkt in onder meer brandwerende middelen. Alleen heel zuivere ladingen zijn volgens een speciaal winningsprocedé geschikt voor toepassingen voor mens en dier.
Verjongingsmineraal
De ontwikkelingen op dat gebied gaan onverminderd door. Diverse doelgroepen kunnen baat hebben bij extra magnesium. Zo is er een speciale lijn voor sporters ontwikkeld waar naast een hoge concentratie magnesium het ontstekingsremmende zwavel (MSM) aan is toegevoegd. Maar ook zijn er meer cosmetische producten zoals body cream of skin balm die de talgproductie – en dus puistjes – vermindert en de huid beschermt. Van Slooten: “Magnesium wordt niet voor niets het verjongingsmineraal genoemd. Ook de huidcellen profiteren van het vitaliserende effect”. Magnesium heeft eveneens de naam van ontspanningsmineraal. Mensen met verschijnselen van stress, depressie, slapeloosheid of concentratieproblemen hebben er baat bij. Bovendien kan het mineraal behulpzaam voor mensen met overgewicht die op dieet gaan. Dit vanwege de invloed op de aanmaak van insuline en de vetverbranding. Het helpt het lichaam om een nieuwe balans vast te houden en vermindert daardoor het zogeheten jojo-effect.
Interne oceaan
Een veelgebruikte manier om het magnesiumtekort aan te vullen is door pillen of poeders te slikken. “Maar in de maag en het vervolgtraject van de spijsvertering wordt al een groot deel van het magnesium afgebroken en plas je dus weer uit. Een alternatief is om magnesium transdermaal, dus via de huid te laten opnemen. Het komt dan veel sneller op de plek waar het moet zijn: in de ruimte tussen de cellen, onze eigen interne oceaan”, stelt Van Slooten. Deze zogeheten interstitiële ruimte heeft dezelfde samenstelling als de oersoep en de zee, met als belangrijke elementen: water, zuurstof en magnesium. “Hoewel opname via de huid wetenschappelijk nog wel discussie oplevert, tonen de honderdduizenden positieve ervaringen wereldwijd van particulieren, sporters, masseurs, therapeuten en steeds meer reguliere zorgverleners aan dat het wel degelijk werkt om met je voeten in een magnesiumbadje te zitten, aangedane spieren in te smeren met magnesiumolie of te inhaleren met stoom. Niet voor niks stuurden we vroeger mensen met vage klachten naar de kust om te kuren en te ontspannen, dit vanwege de gezonde, magnesiumrijke zeelucht”.
Eten, drinken en smeren
De ADH (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid) voor magnesium is in Nederland 300 à 350 mg voor volwassenen. Dit is dan de minimaal benodigde hoeveelheid. In de praktijk is de behoefte individueel. Sporters en zwangere vrouwen bijvoorbeeld hebben meer magnesium nodig. Het mineraal zit in diverse voedingsmiddelen zoals bananen, groene groenten, noten, zaden, avocado en donkere chocola. Wie niet genoeg magnesium denkt binnen te krijgen via voeding, kan supplementen gebruiken. Dat kan oraal (pillen en poeders) en via de huid (vlokken, olie, gel, crème, deodorant, shampoo). Er zijn verschillende soorten magnesium. Magnesiumchloride (MgCl2) wordt gezien als de verbinding die goed het lichaam wordt opgenomen. Of je het nu eet, drinkt of smeert, een overdosis is nauwelijks mogelijk: “De meeste mensen kunnen simpelweg gewoon proberen of ze baat hebben bij extra magnesium. Een eventueel overschot plas of zweet je namelijk gewoon weer uit”, aldus Van Slooten.
- Meer over Sybylle Kroon: www.sybyllekroon.nl
- Lees ook de reisverhalen van Sybylle.